Gwarancja, a rękojmia

W ramach reklamacji przysługują nam alternatywnie (do wyboru) uprawnienia z gwarancji oraz rękojmi. Podczas, gdy uprawnienia gwarancyjne są w każdym wypadku zależne od sprzedawcy, rękojmia nadana jest z mocy prawa oraz nie może być zasadniczo ograniczana lub modyfikowana, zwłaszcza wobec konsumentów. Poniżej szczegóły każdej z tych instytucji:

Gwarancja przy sprzedaży jest udzielona:

• dobrowolnie przez sprzedawcę/producenta,
• na czas określony ustalony dowolnie przez sprzedawcę
• na ściśle określonych przez sprzedawcę zasadach

Najczęściej w ramach gwarancji przysługuje nam wymiana rzeczy lub jej naprawa. Pamiętajmy, że nie możemy powiedzieć, że warunki gwarancji są nieuczciwe lub krzywdzące, albowiem jest to instytucja dobrowolna. Gwarancja może być udzielona, ale nie musi.

Skorzystanie z gwarancji na określoną cześć powoduje, że termin gwarancji biegnie od początku, ale nie dotyczy to innych części tego samego przedmiotu.

Np. kupiliśmy samochód, sprzedawca/producent udzielił nam gwarancji na części na okres 2 lat. Po roku zepsuła nam się kierownica, którą sprzedawca naprawił, więc termin 2 lat biegnie od jej naprawy. Ale jeśli po 3 latach zepsuje nam się skrzynia biegów, gwarancja sprzedawcy już tego nie obejmuje

Rękojmia przy sprzedaży przysługuje na podstawie prawa cywilnego

• przedsiębiorca nie może ograniczyć naszych uprawnień z rękojmi (chyba że kupujemy rzeczy także jako przedsiębiorcy)
• przedsiębiorca musi się wypowiedzieć na temat reklamacji konsumenta w terminie 14 dni
  (za wyjątkiem żądania odstąpienia od umowy) inaczej uznaje się reklamację za uzasadnioną;
• ustawa określa ściśle czas rękojmi: 2 lata na wykrycie wady (5 lat w wypadku nieruchomości) oraz 1 rok na zgłoszenie żądania – to znaczy jeśli rzecz zespuła nam się ostatniego dnia trwania rękojmi to znaczy, że mamy jeszcze rok na jej zgłoszenie. Jeśli rzecz jest używana – sprzedawca MOŻE (ale nie musi) ograniczyć czas na wykrycie wady do minimalnie jednego roku.

(jeśli kupujemy jako przedsiębiorcy mamy dodatkowo obowiązek zbadać rzeczy podczas jej kupna oraz niezwłocznie zawiadomić o wadzie, w sytuacji jej wystąpienia)

• ustawa określa zakres naszych roszczeń – możemy żądać odstąpienia od umowy, obniżenia ceny zakupu, naprawienia rzeczy lub jej wymiany. Pierwsze z tych żądań (odstąpienie) jest ograniczone do istotnych wad produktu, a co więcej przedsiębiorca może uprzedzić nasze odstąpienie naprawieniem rzeczy lub jej wymianą. Uprawnienie to nie przysługuje przedsiębiorcy w razie gdy rzecz była już wymieniana lub naprawiana
• naprawa lub wymiana rzeczy (jakiejkolwiek jej części) powoduje, że bieg terminu rękojmi rozpoczyna się na nowo w stosunku do całości zakupu

Prawo odstąpienia od umowy

Niezależnie od uprawnień związanych z gwarancją oraz rękojmią przy sprzedaży, każdemu konsumentowi przysługuje prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa w terminie 14 dni od chwili zakupu. Będzie chodziło tutaj zatem o wszystkie te umowy, które zawieramy przez Internet, albo też w sytuacji, gdy sprzedawca „odwiedza nas” w domu. W odróżnieniu od gwarancji i rękojmi odstąpić od umowy można niezależnie od tego, czy rzecz posiada wady, czy ich nie posiada. W przypadku umów zawieranych na odległość, termin 14-dni przysługuje konsumentowi od chwili doręczenia towaru, a zatem może on w praktyce odstąpić od umowy także wówczas, gdy towar jeszcze nie dotarł. Przykład ten rzecz jasna nie ma zastosowania do umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy jako konsumenci mamy prawo żądać naprawy lub wymiany rzeczy po 2 latach od jej zakupu?

Sprzedawcy najczęściej będą twierdzić, że po 2 latach rękojmia nie przysługuje. Jest to prawda tylko wówczas, gdy rzecz zepsuła nam się po 2 latach od momentu zakupu. Co innego jeśli rzecz zepsuła się nam w okresie 2 lat od zakupu, ale postanowiliśmy reklamować ją po dwóch latach.  Wówczas nasze żądanie jest ważne jeszcze 1 rok od momentu zepsucia, a zatem może się okazać, że rękojmia będzie działała prawie 3 lata.

Kiedy kupujemy jako konsumenci?

Konsument to każda osoba, która kupuje rzecz bez związku z prowadzoną przez siebie działalnością zawodową lub gospodarczą. W skrócie – jeżeli kupujemy rzecz prywatnie (nie na firmę) to jesteśmy konsumentami. O tym czy przysługują nam uprawnienia jako konsument ma chwila zakupu rzeczy, nie natomiast moment składania reklamacji.

Czy uprawnienia z rękojmi przysługują nam tylko wobec profesjonalnych sprzedawców?

Nie – uprawnienia z rękojmi przysługują nam wobec każdego sprzedawcy. Nawet jeżeli kupujemy rzeczy prywatnie i bez spisywanie umowy, w dalszym ciągu mamy prawo zwrócić rzecz, jeżeli jest ona wadliwa, czy też niezgodna z opisem lub też zapewnieniami sprzedawcy.

Czy można wyłączyć rękojmie w regulaminie sprzedaży np. Allegro?

Można, ale wyłączenie takie jest skuteczne tylko wobec kupujących, którzy nie są konsumentami. Wyłączenie takiej odpowiedzialności wobec konsumentów jest nieskuteczne