Prawa autorskie twórcy do utworu można podzielić na dwie sfery. Pierwszą z nich jest sfera osobista, natomiast drugą jest sfera majątkowa. Dlatego też wyróżnia się prawa autorskie osobiste oraz prawa autorskie majątkowe.
Prawa autorskie osobiste to prawa ściśle związane z twórcą i jego dziełem. Są to między innymi wszystkim prawo autorstwa, prawo do oznaczenia utworu własnym imieniem i nazwiskiem, prawo do wprowadzania zmian w samym utworze, czy też decyzja o pierwszym udostępnieniu utworu albo nadzór nad jego wykorzystaniem. Prawa te nie mogą być przeniesione na inną osobę.
Prawa autorskie majątkowe to prawa związane z utworem i możliwością jego wykorzystania. Prawa te mogą być przenoszone, zbywane, dziedziczone, można udzielać zgody (licencji) na ich wykonywanie, a także mogą należeć do osoby innej niż twórca.
W zakresie praw majątkowych prawo autorskie określa nawet sposoby wykorzystania utworu, czyli tzw. pola eksploatacji.
Sposoby te mogą być związane z zapisywaniem i kopiowaniem utworu np. kopiowaniem plików w komputerze, formami sprzedaży (obrotu) utworu lub wszelkiego rodzaju rozpowszechnianiem utworu np. poprzez wyświetlenie, odtworzenie, czy udostępnienie w Internecie.
Przykład: Stworzyłem piosenkę o nazwie „utwór”. Moim prawem jest to, że jestem autorem tej piosenki, mogę określić się jako autor imieniem i nazwiskiem, lub pseudonimem, albo mogę też określić utwór jako anonim. Nikt poza mną nie może zmieniać nic w istocie mojego utworu (prawa osobiste). Jednocześnie mogę nagrać utwór na płytę, albo udostępnić w Internecie, mogę tą płytę z utworem sprzedać albo pożyczyć, mogę wykonywać piosenkę na koncertach (prawa majątkowe). Wszystkie prawa majątkowe mogę sprzedaż komuś innemu albo upoważnić kogoś innego aby z nich korzystał.
Dla dopełnienia tematu wspomnieć trzeba, że rodzajem praw autorskich są także prawa zależne polegające na prawie twórcy do zezwolenia na wykorzystanie jego utworu do stworzenia na jego bazie pewnego opracowania np. adaptacji lub tłumaczenia książki. W ten sposób w oparciu o jeden utwór, mogą powstać kolejne utwory np. adaptacją książki J. R. R. Tolkiena Władca Pierścieni, są trzy filmy, ich scenariusze i inne opracowania, które powstały w oparciu o materiał książkowy.
Poza prawami autorskimi w tej dziedzinie nauki możemy także spotkać prawa pokrewne, które związane są nie tyle z tworzeniem utworu, co z jego wykonaniem. Ktoś kto wykonuje piosenki nie musi być ich autorem, ale może je zaśpiewać w oryginalny i niepowtarzalny sposób, który zasługuje na ochronę.
Dlatego też artystom wykonawcom przysługują odpowiednie prawa do artystycznego wykonania, natomiast np. producentom nagrań prawa do fonogramów (nagrań dźwiękowych) lub wideogramów (nagrań filmowych) zawierających te wykonania.
Wskazane wyżej rózróżnienie może się Pańśtwu wydawać mało istotne dla praktyki, jednak w rzeczywistości ma ogromne znaczenie dla każdej umowy jaką zawieramy.